Ik zit tegenover een van de studieloopbaanbegeleiders van mijn opleiding. Ik kijk nog maar eens naar mijn handen, zijn vingers maken een tikkend geluid op de toetsen van zijn laptop. Ik merk dat ik eigenlijk niet zo goed weet wat ik hem zeggen moet, hoewel ik zelf om dit gesprek heb gevraagd. Het enige wat ik aan kan geven is dat ik een onbestemd gevoel heb in mijn buik. Aanloop tegen iets waar ik van tevoren niet over had nagedacht. Maar er concreet de vinger op leggen lukt me niet. Ik merk dat ik me ga irriteren aan het getik op zijn computer en voel ik dat ik de neiging heb dicht te slaan. Dan kijkt hij op van zijn scherm en vat hij met een metafoor samen wat ik hem in die voorgaande tien minuten heb verteld: ‘’Is het een beetje alsof je twee petten op hebt? Enerzijds die van student hier op de opleiding en anderzijds die van reumapatiënt? Kan het zijn dat het moeilijk is om die twee petten tegelijkertijd te dragen?’’

Het is november als dit gesprek plaatsvindt. Tien weken nadat ik ben begonnen aan een opleiding tot fysiotherapeut. Niet omdat ik altijd al heb gedroomd van dit beroep. Ik wilde vroeger nieuwslezeres worden. Later was het tandartsassistente. Maar na mijn bachelor Menswetenschappen en mijn halfjaar in Duitsland, was ik toe aan iets nieuws. En na al die jaren onder begeleiding van een fysiotherapeut getraind te hebben, ging ik dit vak geleidelijk aan zien als een mogelijk toekomstperspectief voor mezelf. Ik heb veel met mensen gesproken over of het lichamelijk wel verstandig zou zijn om dit vak te kiezen. Ik heb gesproken over de financiële consequenties van deze keuze. En nagedacht over de extra tijd die het me zou kosten. Maar ik had niet vermoed dat ik op de opleiding twee petten zou dragen.

Naast een student die leert over de fysiologie van pijn, over de anatomie van spieren en gewrichten, over kraakbeen, ontstekingsprocessen en trainingsprincipes, zit ik namelijk als mezelf, mét reuma in de collegezalen. En ervaar ik dat ik niet alleen student kan zijn. Regelmatig voel ik me (ook) aangesproken als patiënt. Als het gaat over wat Reumatoïde Artritis inhoudt, of als terloops gezegd word dat R.A. weer eens een risicofactor is voor de een of de andere verschrikkelijke aandoening of complicatie. Dan lukt het me niet meer de studentrol te handhaven, want het onderwijs gaat over mensen zoals ik. Het is alsof een onzichtbare hand me dan ineens die andere pet op zet. En alsof de informatie die ik krijg binnenkomt op het persoonlijke niveau. Dan voel ik me kwetsbaar en vraag ik me af of ik al deze informatie wel wil hebben. Of ik het wel kan, mijn persoonlijke ervaringen hierin buiten spel zetten.

Inmiddels ben ik een halfjaar verder. En merk ik wonderbaarlijk genoeg dat het me steeds makkelijker afgaat op met de twee petten om te gaan. Ik zal denk ik nooit een objectieve student worden waar het gaat om reuma. Maar het lukt me nu wel steeds beter om zelf de controle te houden over welke pet ik wanneer draag. Soms is het nodig mijn emoties aan de kant te schuiven en de risicofactoren die horen bij R.A. gewoon in mijn hoofd te stampen zoals ieder ander. Maar op andere momenten is mijn patiëntenpet juist van waarde en moet ik hem gebruiken. Omdat ik weet wat het is om chronisch ziek te zijn. Daar zitten in het dagelijks leven weinig voordelen aan, maar als het gaat om deze opleiding is die tweede pet van waarde voor zowel mijn medestudenten als voor mijn toekomstige patiënten.

Zonder reuma was ik denk ik nooit fysiotherapie gaan studeren. Juist daarom moet ik reuma niet buiten spel zetten, maar de twee petten gebruiken. Er is immers niks mis met een beetje afwisseling…