Schuldgevoelens, we hebben het allemaal wel eens (behalve als je een antisociale persoonlijkheidsstoornis hebt dan). Soms is het terecht, soms niet. En soms zit het je zo dwars dat het je gaat belemmeren.
Ik ben van nature iemand die zich altijd van alles aantrekt. Dat heeft deels met mijn autisme te maken en dat die pas zo laat gediagnosticeerd werd, maar ik ben gewoon iemand die veel aan zichzelf twijfelt. Het zit in mijn aard. Een chronische ziekte hebben (of twee) helpt niet bepaald mee! Je weet wel dat je jezelf niet met andere (gezonde) mensen moet vergelijken, maar het gaat nou eenmaal vanzelf.
Die andere mensen, die werken allemaal hard, hebben allemaal hobby’s, en presteren het dan evengoed nog om elke dag boodschappen te doen, een gezonde maaltijd te koken en hun huis schoon te houden. Tenminste, zo lijkt het. Het doet er niet toe dat het lang niet iedereen altijd lukt, het is wel het ideaalbeeld waaraan we ons meten.
Ik kan dat allemaal niet. Ik ben 80% afgekeurd, wat betekent dat ik maar twee halve dagen werk. Dat is voor mijn gevoel iets te weinig, maar zo heeft het UWV dat berekend. Prima. Maar dat betekent dus wel dat ik veel thuis zit. Iets té veel, als je dat vergelijkt met dat ideaalbeeld. En dus heb ik hobby’s. Heel veel hobby’s. En ik doe vrijwilligerswerk, iets té veel vrijwilligerswerk.
Omdat ik me zo schuldig voel over dat thuis zitten, zeg ik bijna altijd volmondig ‘ja’ op alles wat me gevraagd wordt. Zo beheer ik nu vijf verschillende websites, krijg ik de mail binnen van drie verschillende organisaties, ontwerp ik voor die drie organisaties ook posters en flyers, zit ik in een culturele adviesraad én een patiënten adviesraad, speel ik klarinet bij een harmonieorkest, zit ik bij een improvisatietheatergroepje, en dan heb ik thuis nog wat hobby’s zoals tekenen, lezen en gamen. Oh, en ik schrijf af en toe een column voor deze site.
Het is allemaal niet veel werk, maar opgestapeld is het best een hele boel om bij te houden. Vooral in mijn hoofd is het vaak chaos. Ik heb een memo-bord met een takenlijst, maar soms vergeet ik iets op de lijst te zetten, of lees ik een mail te laat, en dan gaat het mis. Ik heb nu in mijn hoofd allemaal tabbladen open staan die constant aandacht vragen. En nog steeds heb ik het gevoel dat ik te weinig doe. Nog steeds schaam ik me als ik vertel dat ik maar twee halve dagen werk.
Ik weet dondersgoed dat ik me niet moet meten aan mensen zonder beperkingen. Ik weet dat ik gewoon meer rust nodig heb dan de gemiddelde persoon van mijn leeftijd. Ik ben écht ziek en voel het ook als ik over mijn grenzen ben gegaan. Maar toch blijft het knagen, die schuld. ‘Kan ik niet nog één dingetje erbij nemen? Och, zoveel werk kan dat toch niet zijn?’ Gelukkig begin ik me er steeds bewuster van te worden. Ik ben steeds meer aan het oefenen met ‘nee’ zeggen. Het is heel moeilijk, maar het moet. Ik kan zo niet doorgaan. Chronisch ziek zijn betekent dat je de juiste balans moet vinden en dat is een hele zoektocht. Enfin, ik ga zo maar even een paar keer heel streng “Nee!” roepen in de spiegel, wie weet helpt dat.