Verraderlijke energieniveaus

Fluctuaties in je energieniveau: ik denk dat er weinig reumapatiënten zijn die dat fenomeen niet kennen. Waar je je de ene dag voelt alsof je de hele wereld aankunt, zou je de andere dag het liefst de hele dag in bed willen blijven. Die vrij onvoorspelbare vermoeidheid die zo intens is, kan een hoop gedoe veroorzaken in je dagelijks leven. Want vaak is het als patiënt lastig in te schatten hoe vermoeid je precies gaat zijn – en als je er zelf al weinig van snapt, hoe kan je omgeving het dan goed begrijpen?

De laatste periode heb ik helaas vaak te maken gehad met die fluctuerende energie. Het wisselde soms per week: de ene week was heel druk en had ik moeite om alles goed vol te houden, de andere week ging het allemaal nog best oké. Vooral met de lessen van mijn opleiding was dat wel lastig, omdat ik vaak niet van tevoren kon garanderen dat ik fysiek aanwezig kon zijn. Gelukkig was mijn omgeving flexibel en was het nog vrij goed op te lossen, maar helaas ervaren veel lotgenoten wél onbegrip rondom vermoeidheid (‘iedereen is wel eens moe, zo erg kan het toch niet zijn?’ of ‘gister kon je wel sporten, maar nu kun je dit niet?’).

Maar ook binnen weken of zelfs dagen heb ik gemerkt dat mijn energie me kan verraden. Zo kan ik bijvoorbeeld heel erg vermoeid wakker worden, maar in de middag een kleine energieboost hebben. Op zo’n moment vergeet ik vervolgens dat ik eigenlijk al heel moe was en maak ik dus lekker gebruik van de energie die ik op dat moment heb – een goede training bij mijn fysio, werken aan verslagen, wat to-do’s afronden… Vaak lukt dat dan heel goed en geeft het veel voldoening, zeker als ik in de ochtend weinig energie had.

Maar helaas volgt er bijna altijd diezelfde dag weer een dipmoment, waarop ik herinnerd word aan het feit dat mijn energie nou eenmaal niet onbeperkt is. Dat is voor mij ook het verraderlijke: ondanks dat ik opgegroeid ben met mijn reuma, blijft het altijd lastig inschatten waar de grens ligt en wanneer ik die net over ga. In die dipjes word ik dan weer geconfronteerd met de onvoorspelbaarheid van mijn energie, en wordt het weer extra duidelijk dat ik er écht goed op moet letten.

Ten slotte kan het ook nog eens wisselen per periode: soms kosten dingen in het algemeen gewoon meer energie, terwijl je in andere tijden meer gedaan kon krijgen in je dagen. Maar een ding staat vast: veel reumapatiënten hebben gewoon een lagere voorraad energie dan gezonde mensen. Dit is ook wat de lepeltheorie zegt: als je leeft met reuma heb je een beperkt aantal lepels, en elke activiteit die je uitvoert kost minimaal één lepel. Op die manier kun je goed in kaart brengen hoe veel energie je hebt op een dag, en of je misschien meer lepels gebruikt dan je eigenlijk hebt.

Ik hoop voor mezelf dat ik snel weer meer lepels tot mijn beschikking krijg. Tot die tijd ben ik extra bewust bezig met het verdelen ervan, en zorg ik dat ik zo nodig een lepel kan ‘lenen’ van de volgende dag – maar dan wel met meer rust op die dag. Want hoewel grenzen respecteren hartstikke belangrijk is, vind ik leven soms toch nèt wat belangrijker. 🙂

Meer lezen over de lepeltheorie? Zie https://youth-r-well.com/2020/03/26/sporten-column-rebecca/, https://reumanederland.nl/leven-met/omgaan-met-reuma/onbegrip/wat-is-de-lepeltheorie/ en https://www.lisanneleeft.nl/de-lepel-theorie-zo-is-het-om-chronisch-ziek-te-zijn/