
Beweging
Bewegen als jongere met reuma kan knap lastig zijn, vooral als je actieve ontstekingen in je lijf hebt. De pijn, vermoeidheid en stijfheid kunnen ervoor zorgen dat je lichaam niet soepel kunt bewegen en vragen een goede balans tussen activiteit en rust. Afgelopen 24 oktober 2024 hebben we hier ook tijdens de meeting van Jouw Ervaring Mijn Toekomst (JEMT) over gepraat en ervaringen uitgewisseld. Maar wat zegt de wetenschap eigenlijk over bewegen als jongere met reuma?
Allereerst komt in wetenschappelijk onderzoek naar voren dat jongeren met juveniele idiopathische artritis (JIA, oftewel jeugdreuma) een lagere levenskwaliteit ervaren op gebied van hun gezondheid (de Oliveira et al., 2023). Het goede nieuws: jongeren met JIA die wel in beweging blijven, voelen meer functionele capaciteit en minder beperkingen door fysieke en emotionele klachten in vergelijking met jongeren die een zittende leefstijl hebben. In ieder geval is het dus geen goed idee om helemaal niet te sporten – daar wordt je lijf en koppie niet beter van!
Er zijn veel dingen die mee kunnen spelen in het juist wel of juist niet willen bewegen met je reuma. Zo deden Race et al. (2016) met interviews onderzoek naar de barrières en facilitators van beweging bij kinderen met JIA. JIA-symptomen, ongemak en het gevoel anders te zijn dan leeftijdsgenoten (vanwege bijvoorbeeld een wandelstok) en beschermend gedrag van ouders zat hen in de weg om te sporten. Wat juist wel hielp? Bewegen kan pijn, stijfheid en vermoeidheid verlichten, bijna direct. Ook geeft het een fijn en positief humeur – veel kinderen en jongeren genieten bijvoorbeeld van de spellen bij teamsporten. En steun van familieleden, teamcoaches, teamleden en vrienden helpt ook om juist wel te gaan sporten (Race et al., 2016).
Maar hoe blijf je dan goed in beweging en in balans? Uit onderzoek blijkt dat je met (jeugd)reuma over het algemeen veilig kunt sporten zonder dat dit direct een opvlamming veroorzaakt. Volgens wat ouder onderzoek zijn goede vormen van beweging oefeningen in het water, waarbij de gewrichten ontlast worden, en oefeningen met (lichte) gewichten om de botten sterk te houden (Houghton, 2012). Tegenwoordig komt naar voren dat er meer verschillende mogelijkheden zijn: het combineren van rekken, versterken, evenwichtsoefeningen doen en oefenen in het water is voordelig (Catania et al., 2017). Deze auteurs hebben een sportprogramma van twaalf weken opgesteld, maar geven wel aan dat dit niet gebruikt kan worden als de reuma actief is.
Om blessures te voorkomen is begeleiding van fysiotherapeuten fijn: zij kunnen meedenken over hoe oefeningen geleidelijk opgebouwd kunnen worden. Zelf kun je ook al bepaalde dingen doen om je klachten na het sporten op te vangen. Soms is het het waard om even door het ongemak heen te duwen, maar het inlassen van voldoende pauzes en het wisselen tussen activiteiten kan je helpen om ondanks je reuma actief te blijven (Race et al., 2016).
Om iets vol te kunnen houden, is het vooral van belang dat jij het leuk vindt. Kies dus vooral voor sporten die bij jou passen, waar je energie en plezier uit haalt. Zorg er vervolgens voor dat je voldoende afwisselt tussen activiteiten en rust. Vraag om hulp bij twijfels: je reumatoloog, reumaconsulent of fysiotherapeut kan je goed adviseren. En onthoud: soms wordt het eerst even moeilijker voordat het makkelijker wordt – conditie en kracht ontwikkel je niet in één dag. Sportse!
Dit stuk is geschreven door Rebecca. Meer lezen over deze onderzoeken?
- Catania, H., Fortini, V., & Cimaz, R. (2017). Physical Exercise and Physical Activity for Children and Adolescents With Juvenile Idiopathic Arthritis: A Literature Review. Pediatric Physical Therapy, 29(3), 256–260. https://doi.org/10.1097/PEP.0000000000000436
- de Oliveira, R. J., Londe, A. C., de Souza, D. P., Marini, R., Fernandes, P. T., & Appenzeller, S. (2023). Physical Activity Influences Health-Related Quality of Life in Adults with Juvenile Idiopathic Arthritis. Journal of Clinical Medicine, 12(3), 771-. https://doi.org/10.3390/jcm12030771
- Houghton, K. (2012). Physical Activity, Physical Fitness, and Exercise Therapy in Children with Juvenile Idiopathic Arthritis. The Physician and Sportsmedicine, 40(3), 77–82. https://doi.org/10.3810/psm.2012.09.1979
- Race, D. L., Sims-Gould, J., Tucker, L. B., Duffy, C. M., Feldman, D. E., Gibbon, M., Houghton, K. M., Stinson, J. N., Stringer, E., Tse, S. M., & McKay, H. A. (2016). It might hurt, but you have to push through the pain: Perspectives on physical activity from children with juvenile idiopathic arthritis and their parents. Journal of Child Health Care, 20(4), 428–436. https://doi.org/10.1177/1367493516632616