Werken gaat helaas niet altijd even makkelijk voor jongeren met reuma. Daarom hebben we Cindy Brom gevraagd of zij onze vragen wil beantwoorden. Cindy werkt als arbeidsdeskundige bij het UWV en houdt zich hier vooral bezig met de Wajong-uitkering. 

U werkt als arbeidsdeskundige bij het UWV. Wat is uw taak precies?
Ik werk als arbeidsdeskundige binnen het Wajong-team. Wij zorgen ervoor dat een cliënt die een Wajong-uitkering aanvraagt binnen 16 weken te horen krijgt of hij of zij recht heeft op inkomens- en arbeidsondersteuning vanuit de Wajong. Ik werk op het onderdeel Sociaal Medische Zaken en houd me voornamelijk samen met de verzekeringsarts bezig met het bepalen of een cliënt wel of niet behoort tot de Wajong-doelgroep. Aan de hand van de gegevens van de verzekeringsarts beoordeel ik of een cliënt kan werken, ondanks de vastgestelde beperkingen. Indien een cliënt tot de Wajong-doelgroep behoort, stel ik samen met de verzekeringsarts een sociaal medisch oordeel op. In dit sociaal medisch oordeel staan voorwaarden met betrekking tot arbeid waarmee rekening gehouden moet worden als de cliënt gaat werken. Ook de visie en de wensen van de cliënt vermeld staan vermeld in dit oordeel. De arbeidsdeskundige van het Werkbedrijf zal samen met de cliënt een participatieplan opstellen en de cliënt begeleiden tijdens het participatietraject. Tijdens de gesprekken geef ik ook informatie over regelingen voor werkgevers en voorzieningen die mogelijk aangevraagd kunnen worden.

Wanneer komt iemand in aanmerking voor de Wajong?
Wajong staat voor Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten. Als iemand op jonge leeftijd of voor zijn dertigste tijdens de studie een ziekte of handicap heeft gekregen, dan heeft hij/zij mogelijk recht op inkomens- en arbeidsondersteuning vanuit de Wajong. Hij of zij kan door een ziekte of handicap namelijk vaak minder verdienen dan iemand met dezelfde leeftijd en opleiding. Samen met de verzekeringsarts wordt beoordeeld of de cliënt tot de doelgroep behoort. Als een cliënt niet in reguliere functies of maar gedeeltelijk kan werken, behoort diegene tot de Wajong-doelgroep.
De Wajong doelgroep is divers. Zo zijn er mensen met lichamelijke beperkingen zoals reuma die een Wajong-uitkering krijgen, maar ook mensen met psychische problemen of een verstandelijke beperking.

Hoe kan je de Wajong aanvragen?
De Wajong kan aangevraagd worden via www.uwv.nl. Op de site staat een aanvraagformulier, die je na invullen kan uitprinten en opsturen.

Tot welke leeftijd kan je Wajong aanvragen (kan dit ook nog een paar jaar na je diagnose en als je de 18 al bent gepasseerd)?
We adviseren om de Wajong aan te vragen 4 maanden voor je 18de verjaardag of 8 maanden nadat je bent uitgevallen bij je studie. We kunnen dan op tijd beoordelen of er Wajong-rechten bestaan. de Wajong-uitkering kan dan ook daadwerkelijk ingaan op de datum dat je er recht op hebt.
De Wajong kan worden aangevraagd tot je 65ste, maar je klachten moeten dan wel voor je 18de levensjaar of tijdens je studie zijn ontstaan. De verzekeringsarts zal dan beoordelen hoe de gezondheidssituatie op dat moment was. Eventuele verslechteringen van de gezondheid op latere leeftijd zullen mogelijk buiten beschouwing gelaten worden. Als er sprake is van een arbeidsverleden zal de arbeidsdeskundige beoordelen hoe je gefunctioneerd hebt en hoe lang je gewerkt hebt. Wij nemen dan contact op met de desbetreffende werkgever. Indien blijkt dat je een aanzienlijke periode (langer dan 6 maanden) goed gefunctioneerd hebt bij een werkgever zal de Wajong afgewezen worden omdat je hebt laten zien dat je ondanks je beperkingen goed hebt gefunctioneerd.

Is de Wajong-uitkering voor een bepaalde of onbepaalde tijd?
Dit is afhankelijk van de situatie. Jongeren die dusdanige beperkingen hebben dat werken niet mogelijk is en bij wie verbetering van de medische situatie niet aan de orde is, zullen tot aan hun pensioen recht hebben op een Wajong-uitkering. Maar bij jongeren die aan het werk gaan en een jaar lang 100% van het minimumloon of 5 jaar 75% van het minimumloon verdienen en daarbij geen gebruik maken van voorzieningen zal de Wajong-uitkering beëindigd worden.
Ook veranderingen in de medische situatie van een client kunnen van invloed zijn op de duur van de Wajong-uitkering. Als deze wijzigt, zal er een herbeoordeling plaatsvinden. Als uit deze herbeoordeling blijkt dat de beperkingen zo ver zijn afgenomen dat iemand arbeid kan verrichten, zal de Wajong-uitkering beëindigd worden.
Ook is het verplicht om mee te werken aan participatie. Als iemand deze verplichtingen niet nakomt, zal de arbeidsdeskundige van het Werkbedrijf in overleg met de verzekeringsarts en eventueel een arbeidsdeskundige van Sociaal Medische Zaken beoordelen of dit verwijtbaar is. Als dit verwijtbaar is, zal de uitkering beëindigd worden.

Kan het UWV ook helpen met het zoeken naar een geschikte (aangepaste) baan? Zo ja, op welke manier kunnen jullie hulp bieden?
Het Werkbedrijf is het onderdeel van het UWV dat zich bezighoudt met participatie. Als je in staat bent om te werken stelt de arbeidsdeskundige samen met jou een participatieplan op. In dit plan zal ook het sociaal medisch oordeel meegenomen worden, dat is opgesteld door de verzekeringsarts en arbeidsdeskundige van Sociaal Medische Zaken.
In het participatieplan zullen stappen en afspraken vermeld worden om het einddoel, een passende baan, te realiseren. Natuurlijk zal je zelf ook actief moeten meewerken en zelf moeten kijken welke mogelijkheden er voor je zijn wat betreft werk.
Soms is het inzetten van een voorziening (vervoer, aangepaste stoel, traplift) noodzakelijk om de baan geschikt te maken voor cliënt. De arbeidsdeskundige van het Werkbedrijf zal beoordelen of de voorziening vanuit het UWV vergoed wordt, maar er zal altijd naar de meest adequate en goedkoopste oplossing gekeken worden.

Stel nou dat je pas reuma hebt gekregen toen je net afgestudeerd was, maar je komt er nu achter dat je niet fulltime kunt werken. Op welke manier kan het UWV dan wat voor je betekenen?
Indien binnen een half jaar na het behalen van je diploma de klachten zich openbaren en je bent jonger dan 30 jaar val je nog onder de studenten en kan de aanvraag Wajong ingediend worden.
Als de klachten pas later beginnen, behoor je niet tot de doelgroep van de Wajong, maar heb je mogelijk recht op de WIA omdat je een betaalde baan hebt.